ပၵ၊ ၸၢတ်ႈ
38 - ꩡၢတ်ႈၿၵ
မႄးထတ်း(ၿၵ = ၼူၵ်ႉယၢင်း) ပေႃးဝႃႈႁဵတ်းဢမ်ႇလီ ၊ လႆႈၽွၼ်းၶီတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ
ဝတ်ႉထုပၸ်ႉၸုပၼ်ႇ
မႄးထတ်းၽွင်းမိူဝ်ႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး တိုၵ်ႉယူႇသဝ်း တမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵဵပ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်ၵႃႉၶၢႆ သၢင်ႇၵၢၼ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇတေႁေႃး ꩡၢတ်ႈဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းပႃးၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇသဝ်း တီႈဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇ ဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ မေႃယဵပ်ႉသၢင်ႇ ၵၢၼ်းၼၼ်ႉ မႄးဢဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းၵဝ်ႇ ယဵပ်ႉႁဵတ်းပဵၼ် သၢင်ႇၵၢၼ်းမႂ်ႇသေ ၵႂႃႇပႅတ်ႉလႅၼ် လႅၵ်ႈလၢႆႈဢဝ် သၢင်ႇၵၢၼ်းမႂ်ႇပိူၼ်ႈ ဢၼ်ပႆႇလႆႈယဵပ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ တေႃႈမီး ၸဝ်ႈရႁၢၼ်း ဢၼ်မေႃႁဵတ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇမႃးၸူး တီႈၸဝ်ႈရႁၢၼ်းမေႃလႅၼ် ဢၼ်ယူႇ တီႈဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉသေ မႃးၼႄပၺ်ႇၺႃႇမၼ်းလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းၵဝ်ႇမၼ်း မႄးယဵပ်ႉသေ မႃးပႅတ်ႉလႅၼ် လႅၵ်ႈဢဝ် သၢင်ႇၵၢၼ်းမႂ်ႇ ရႁၢၼ်းမေႃလႅၼ် ဢၼ်ယူႇ တီႈဝတ်ႉꩡေႇတဝၼ်ႇၼၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ မုၼ်ၶမ်းၽြႃး လႆႈငိၼ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉယူႇၼႆ ၸင်ႇႁေႃးလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈၸၢတ်ႈၵွၼ်ႇဝၼ်းလင် ရႁၢၼ်းသွင်ၸဝ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဝတ်ႉထုဢတိတ်ႉ
မႄးထတ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼေႃႇၶမ်းၽြႃး ပဵၼ်ၽီတူၼ်ႈမႆႉၽၵ်းၵုမ်ႇ ဢၼ်မီး တီႈႁိမ်း ၼွင်မူဝ်ပၻုမ်ႇမႃႇလူင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် တီႈဢၼ်ႁၢမ်ႉၵႆ ၼွင်လုၵ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးၼွင်ဢွၼ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇယႂ်ႇတၢၼ်ႇ ၼွင်ပၻုမ်ႇမႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သမ်ႉမီးပႃတင်းၼမ်သေ ပေႃးဝႃႈ ထိုင်ၶိင်ႇႁႅင်ႈမႃးၸိုင် ၼမ်ႉႁႅင်ႈ ယွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉယၢင်း တူဝ်ၼိုင်ႈ ၸင်ႇမႃးႁၼ် ပႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇမီး ၸႂ်ၶႂ်ႈပွင်ၵူတ်ႉ ဢၢၼ်းဢဝ်ၵိၼ် ပႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၸင်ႇမႃးၸပ်းလိုဝ်ႈ တီႈႁိမ်းၼွင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉသေဝႃႈ “ၼွင်ဢၼ်ၼႆႉ ၼမ်ႉမီးဢေႇၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵႅပ်ႈၵေႃႈၵႅပ်ႈ၊ ၶၢဝ်းမႆႈၵေႃႈ သမ်ႉႁိုင်၊ ၵဝ်တေဢဝ်သူပ်းၵဝ် ၶူပ်းၵၢပ်ႈဢဝ် ၵမ်းတူဝ်တူဝ်သေ တေၵႂႃႇ သူင်ႇပၼ် တမ်ႈတီႈ ၼွင်လူင် ဢၼ်မီးမူဝ်ႁႃႈပိူင်ၼၼ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပႃၶဝ် ဢမ်ႇယုမ်ယမ် လွင်ႈၶပ်းၶိုင် ၼူၵ်ႉယၢင်းတူဝ်ၼၼ်ႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈ “မႂ်းၶႂ်ႈၵိၼ်ႁဝ်းၵူၺ်း”ၼႆယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉယၢင်း ၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃးၼႆ ၵေႃႈ ဢဝ်ပႃတူဝ်ၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၵဝ်လႄႈ ၵဝ်တေၵႂႃႇၼႄၼွင်ၼၼ်ႉ”ၼႆယဝ်ႉ။ ပႃၶဝ် ၸင်ႇဢဝ် ပႃလမ်လူင် တူဝ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁတ်းႁၢၼ်ၼၼ်ႉ ပွႆႇၵႂႃႇၸွမ်းၼူၵ်ႉယၢင်းယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉယၢင်းတူဝ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ပႃလမ်လူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၼႄပၼ် ၼွင်ၼမ်ႉၼၼ်ႉတႄႉတႄႉသေ ၶိုၼ်းမႃးသူင်ႇပၼ် တီႈပႃ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼႆသေ ပႃၶဝ် ယုမ်ယမ်ၼူၵ်ႉယၢင်းၵႂႃႇသေ ႁႂ်ႈၼူၵ်ႉယၢင်း ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ၶဝ်လႄႈ ၼူၵ်ႉယၢင်းၵေႃႈ ႁဵတ်းၵဵင်ႈၵႂႃႇသူင်ႇသေ ၵိၼ်ပႅတ်ႈ ပႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တူဝ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ တူဝ်ၼိုင်ႈယူႇ။
တီႈၼွင်ၼၼ်ႉ ပႃမူတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉလႄႈ ၵူၺ်းၵိုတ်းဝႆႉ ပူတူဝ်ၼိုင်ႈၵူၺ်း။ ၼူၵ်ႉယၢင်းၼၼ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ် ပူတူဝ်ၼၼ်ႉ သိူဝ်းသႃႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇၵႂႃႇတီႈပူသေ “ပူ... ပႃၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇသဝ်း တီႈၼွင်ၼႆႉ ၵဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ် တမ်ႈတီႈ ၼွင် ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼမ်ၼၼ်ႉ မူတ်းယဝ်ႉယဝ်ႈ၊ ယၢမ်းလဵဝ် ၵဝ်တေဢဝ်မႂ်း သူင်ႇပၼ်ဢိူဝ်ႈ”ၼႆသေ ႁႃငိူၼ်းၵႂၢမ်းယဝ်ႉ။ ပူၼၼ်ႉ ဢၢပ်ႈမီး ၺၢၼ်ႇတၢင်းဝူၼ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။ ပူၸင်ႇဝႃႈ “ပေႃးသူင်ႇၵဝ်ၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁေသူင်ႇ၊ ပေႃးၶူပ်းၵၢပ်ႈသေ သူင်ႇၼႆတႄႉ ၵဝ်ၸၢင်ႈဝူင်တူၵ်းဢိူဝ်ႈ၊ ပေႃးဝႃႈ ပၼ်ၵဝ်ဢဝ်ၵိမ်းပူၵဝ် ယိပ်းငိပ်ႈၶေႃးမႂ်းသေ ၵႂႃႇၼႆတႄႉ ၵဝ်တေၸွမ်းယူႇ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၼူၵ်ႉယၢင်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းႁူႉ ၶႂ်ႈၵိၼ်ပူၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇတူၺ်းႁၼ် လွၵ်းလိင်ႉပူလႄႈ ၸင်ႇႁဵတ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇပူဝႃႈသေ ၵႂႃႇၸွမ်းသူင်ႇပၼ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈၼွင်ၼၼ်ႉၼႆ ၵႂႃႇၼႄၼွင်သေ ၸိူင်ႉၼင်ႇ မၼ်းယၢမ်ႈၵိၼ်ပႃၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ပူၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ တီႈၼိူဝ် တူၼ်ႈၽၵ်းၵုမ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ပူၸင်ႇဝႃႈ “လုင်းလုင်း... ႁဵတ်းသင် ဢမ်ႇဢဝ်ၵဝ် ၵႂႃႇတီႈၼွင်သေ သမ်ႉဢဝ်ၵဝ်မႃး တီႈၼႆႈလႃႇ”၊ “ယႃႇပေႁွင်ႉၵဝ်ဝႃႈ လုင်းလုင်း၊ မႂ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉယိင်းၵဝ်၊ မႂ်းထၢင်ႇ ၵဝ်ပဵၼ်ၶႃႈမႂ်းႁႃႉ၊ တူၺ်းၵၢင်ႈပႃ တီႈငဝ်ႈတူၼ်ႈၽၵ်းၵုမ်ႇ ၼၼ်ႉလူး၊ မႂ်းၵေႃႈ တေလႆႈ ၶၢမ်ႇၵိၼ်ၼင်ႇၼၼ်ယဝ်ႉ”။ “ပႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ငိူဝ်ႈငႃႉလႄႈ လႆႈၶၢမ်ႇၵိၼ်ဢိူဝ်ႈ၊ ပေႃးမႂ်းႁတ်းၵိၼ်ၵဝ် ၵေႃႈၵိၼ်လႄႈ”ၼႆသေ ဢဝ်ၵိမ်းပူမၼ်း ငိပ်ႈပၼ် ၶေႃးၼူၵ်ႉယၢင်းလွႆးလွႆးယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၼူၵ်ႉယၢင်းၵေႃႈ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇသူင်ႇပူ တမ်ႈတီႈ ၽင်ႇၼွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပူ ဢမ်ႇပၼ်ၼူၵ်ႉယၢင်းၼၼ်ႉ သိူဝ်းသႃႇ။ ဢဝ်ၵိမ်းပူမၼ်း ငိပ်ႈၶၢတ်ႈပႅတ်ႈ ၶေႃးၼူၵ်ႉယၢင်းသေ လူင်းၵႂႃႇ ၼႂ်းၼမ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၶုၼ်ၽီ ပႂ်ႉတူၼ်ႈၽၵ်းၵုမ်ႇ လႆႈႁၼ်ၵႂႃႇၼင်ႇၼၼ် ၸင်ႇယွင်ႈယေႃးသေ လွတ်ႈ ႁေႃးၷႃႇထႃႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ-
ပႃႇꩮိ
မႄးထတ်း38 - ၼၢၸ်ၸၼ်တံ ၼိၵတိပ်ပၺ်ၺေႃ၊ ၼိၵတ်ယႃ သုၶမေꩪတိ။ ဢႃရႃꩪေတိ ၼိၵတိပ်ပၺ်ၺေႃ၊ ၿၵေႃ ၵၵ်ၵꩦၵႃမိဝ။
ပိၼ်ႇတႆး
မႄးထတ်းဢူဝ် သူၶဝ်ဢိူၺ်း... ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵူတ်ႉၼၼ်ႉ ဢဝ်လွင်ႈတၢင်းၵူတ်ႉမၼ်းသေ ဢမ်ႇယၼ် မၼ်ႈလႆႈ တီႈသိူဝ်းသႃႇတႄႉၼၼ်ႉ။ တေမိူၼ်ၼင်ႇ ၼူၵ်ႉယၢင်း လႆႈၶေႃးၶၢတ်ႇ ပိူဝ်ႈပူသေ ၵေႃႉဢၼ် ႁဵတ်းၵူတ်ႉၼၼ်ႉ တေလႆႈ(ၽွၼ်းႁၢႆႉၸႃႉ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ)။
- ႁူမ်ႈꩡၢတ်ႈ ။ ။
- ၽီပႂ်ႉတူၼ်ႈမႆႉ မႃးပဵၼ် ၽြႃး။
- ၼူၵ်ႉယၢင်း မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းမေႃလႅၼ် ဢၼ်ယူႇꩡေႇတဝၼ်ႇ။
- ပူ မႃးပဵၼ် ၸဝ်ႈရႁၢၼ်းမေႃလႅၼ် ဢၼ်ယူႇဝတ်ႉထိူၼ်ႇ။
- ၵၼ်သွၼ် ။ ။ (1) ႁဝ်းပႅတ်ႈလႅၼ်ပိူၼ်ႈၵေႃႈ၊ ပိူၼ်ႈတေႃႈပႅတ်ႉလႅၼ်ႁဝ်း။
(2) ပေႃးႁဵတ်းလွင်ႈဢမ်ႇလီ၊ လႆႈၶီၸႂ်တုၵ်ႉၶ။
- ပႃႇရမီႇ ။ ။ ပၺ်ႇၺႃႇပႃႇရမီႇ။
- မင်ႇၷလႃႇ ။ ။ “သၼ်တုꩦ်ꩧိ မင်ၷလႃ၊ ဢႃရတီပႃပႃ မင်ၷလႃ၊ ဝိရတီပႃပႃ မင်ၷလႃ၊ ꩪမ်မ ၸရိယႃ မင်ၷလႃ”ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉလႅဝ်။