ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ
ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၼႃႈလိၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၸႄႈမိူင်းသေၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ။ ၸုမ်းတၢင်တတူဝ် ဢၼ်လႆႈလၵ်ႈတၢင်ႇၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆ့ တီႈၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်လိူၵ်ႈ ၽူႈယႂ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဢိင်လူၺ်ႈ လၵ်းမိူင်း (2008) သေ ၸိူဝ်းပဵၼ် လုမ်းတႅၼ်းၽွင်းသၢင်ႈၾိင်ႈမိူင်း၊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢႃႇယုႁၢပ်ႇၵၢၼ် ပဵၼ် 5 ပီ ယဝ်ႉ။[1] တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1922 မႃးၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵူႈထၢၼ်ႈမႃး မီႈ ႑႖ ဢၼ်ယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းမႃး ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈ ပီ 2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေမႃးတႄႉ ပဵၼ် ပီ 2020 ယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ တင်းမူတ်းၼႆႉ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵေႃႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွင်းၸတ်းႁဵတ်းယဝ်ႉ။
ပိုၼ်း
မႄးထတ်းဢၼ်ပဵၼ် ပိူင်ပႃႇတီႇလဵဝ် ဢၼ် ဢူးၼေႇဝိၼ်း ႁဵတ်းမႃး ဢၼ်ပဵၼ် မျၢၼ်ႇမႃႉသူဝ်ႇသျႄႇလိတ်ႉလၢၼ်းၸိၼ်ႇပႃႇတီႇ (BSPP) ၼႆႉ လႆႈတူၵ်းသုမ်းမိူဝ်ႈပီ 1988 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ လႆႈပဵၼ်လွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 8888 (ပႅတ်ႇသီႇတူဝ်) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းမႃး မိူဝ်ႈ ပီ 1990 လိူၼ်မေႇ ဝၼ်းတီႈ 27 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ဢၼ်ပဵၼ် ပႃႇတီႇသၢၼ်ၶတ်း ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ ၼၼ်ႉ လႆႈဢွင်ႇပႄႉမႃးယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈပိူင်လူင် ၄၉၂ တီႈၼၼ်ႉ လႆႈပႄႉမႃး တႃႇ ၃၉၂ တီႈယဝ်ႉ။ ဢမျူဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇ ဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉၼႆႉ တေလႆႈ ၽွတ်ႈႁႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇ တႂ်ႈ ပိူင်ပႃႇတီႇလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ SLORC ၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ ၽွၼ်းလႆႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ။
ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၂၀၁၅
မႄးထတ်းလုမ်းတႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ
မႄးထတ်း
တီႈ လုမ်းတႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈ ၂၂၄ ၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈ ၁၆၈ တီႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ် ၅၈ တီႈ (၂၅%) ၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃႈတီႈၼႂ်း လိူၵ်ႈတင်ႈ။ ၂၅% ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ တႅၼ်းၽွင်းတပ်ႉမတေႃႇယဝ်ႉ။ တီႈၸႄႈမိူင်းၸႄႈတိူင်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉ လိူၵ်ႈ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၁၂ ၵေႃႉသေ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃး ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉယဝ်ႉ။
| လုမ်းတႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၂၀၁၅[2] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ပႃႇတီႇ | ဢွင်ႈတီႈတႅၼ်းၽွင်း | ပႄႉ/သုမ်း | ဢွင်ႈတီႈ % | သဵင် % | သဵင် | +/− | |||
| NLD | ၁၃၅ |  ၁၃၂
|
၆၀.၂၇ | ||||||
| USDP | ၁၁ |  ၁၁၃
|
၄.၉၁ | ||||||
| ANP | ၁၀ | ၄
|
၄.၄၆ | ||||||
| SNDP | ၃ | ၂
|
၁.၃၄ | ||||||
| TNP | ၂ | ၂
|
၀.၈၉ | ||||||
| ZCD | ၂ | ၂
|
၀.၈၉ | ||||||
| MNP | ၁ | ၁
|
၀.၄၅ | ||||||
| တစည | ၁ | ၄
|
၀.၄၅ | ||||||
| PNO | ၁ | ၁
|
၀.၄၅ | ||||||
| တူဝ်သုၼ်ႇလဵဝ် | ၂ | ၂
|
၀.၈၉ | ||||||
| AMRDP | ၀ | ၄
|
၀ | ||||||
| SNDP | ၀ | ၃
|
၀ | ||||||
| တၢင်ႇၸိူဝ်း | ၀ | ၁၈
|
၀ | ||||||
| တပ်ႉမတေႃႇ | ၅၆ | 
|
၂၅.၀၀ | – | – | ၀ | |||
| ႁူမ်ႈ | ၂၂၄ | ၁၀၀ | |||||
လုမ်းတႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း
မႄးထတ်းတီႈလုမ်းတႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ဢွင်ႈတီႈ ၄၄၀ ၼႆႉ တေလႆႈၶႄႉတႃႇ ဢွင်ႈတီႈ ၃၃၀ ယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈ (၇) တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီး လွင်ႈငမ်းယဵၼ်သဝ်းၼိမ်လႄႈ ဝၢႆးလင်မႃး ၸင်ႇတေလိူၵ်ႈတၢင်ႇလႄႈ လႆႈလိူၵ်ႇမႃးတႃႇ ဢွင်ႈတီႈ ၃၂၃ တီႈၵူၺ်း။[3] ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ် ဢွင်ႈတီႈ ၁၁၀ (၂၅%) ၼႆႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ တႅၼ်းၽွင်းတပ်ႉမတေႃႇယဝ်ႉ။ ဢိင်လူၺ်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၸႄႈဝဵင်းသေၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ ၶဵတ်ႇပၼ်သဵင်သေလိူၵ်ႈ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းမႃးယဝ်ႉ။
| ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လုမ်းတႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ၂၀၁၅ | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ပႃႇတီႇ | ဢွင်ႈတီႈတႅၼ်းၽွင်း | ပႄႉ/သုမ်း | ဢွင်ႈတီႈ % | သဵင် % | သဵင် | +/− | |||
| NLD | ၂၅၅ | ၂၁၈
|
၅၇.၉၅ | ||||||
| USDP | ၃၀ | ၁၈၂
|
၆.၈၂ | ||||||
| ANP | ၁၂ | ၄
|
၂.၇၃ | ||||||
| SNLD | ၁၂ | ၁၂
|
၂.၇၃ | ||||||
| PNO | ၃ |
|
၀.၆၈ | ||||||
| TNP | ၃ | ၁
|
၀.၆၈ | ||||||
| LNDP | ၂ | ၂
|
၀.၄၅ | ||||||
| ZCD | ၂ | ၂
|
၀.၄၅ | ||||||
| KSDP | ၁ |
|
၀.၂၃ | ||||||
| KDUP | ၁ |
|
၀.၂၃ | ||||||
| WDP | ၁ | ၁
|
၀.၂၃ | ||||||
| တူဝ်သုၼ်ႇလဵဝ် | ၁ | ၁
|
၀.၂၃ | ||||||
| ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်ႁဵတ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႃႈလိၼ် ဢမ်ႇၼိမ်ၵတ်းယဵၼ်[4] | ၇ | ၁.၅၉ | |||||||
| တပ်ႉမတေႃႇ | ၁၁၀ |
|
၂၅.၀၀ | – | – | ၀ | |||
| ႁူမ်ႈ | ၄၄၀ | ၁၀၀ | ၁၀၀ | ||||
မၢႆတွင်း
မႄးထတ်းၽိုၼ်ဢိင်
မႄးထတ်း- ↑ Constitution of the Republic of the Union of Myanmar (2008) (English). Sections 61, 119, 151, 168, 235.
- ↑ Announcement 93/2015. Retrieved on 20 November 2015။
- ↑ Oliver Holmes (11 November 2015). Myanmar election: Aung San Suu Kyi calls for reconciliation talks with military. The Guardian. Retrieved on 11 November 2015။
- ↑ Oliver Holmes (11 November 2015). Myanmar election: Aung San Suu Kyi calls for reconciliation talks with military. The Guardian. Retrieved on 11 November 2015။