ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ်(သီဟသူ)

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ်(သီႁတူႇ) ၸဝ်ႈသီႇႁတူႇၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈ ၼရသီႇႁပတေႉ ယဝ်ႉ။ပၢၼ်ၸဝ်ႈသီႇႁတူႇႁိူဝ်ႈႁိူင်းၼႆႉ ပဵၼ် ပၢၼ်မိူင်းမၢဝ်းလူင် ႁိူဝ်ႈႁိူင်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ပၢၼ်ဢၼ်လုၵ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉ တႆးဢဝ်မေးမၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ယဝ်ႉ ၵေႃႈ တႄႇတင်ႈ မိူင်း ၵျွၵ်ႉသႄႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼရသီႇႁပတေႉ ဢုပ်ႉမိူင်းပူးၵမ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈၼ ရသီႇႁပ တေႉၼႆႉ တေမီးလုၵ်ႈၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ လႄႈ လုၵ်ႈသၢဝ်ၵေႃႉၼိူင်ႈယူႇယဝ်ႉ။လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉထီႈၼိူင်ႈ တေႉ ၵေႃႈ ပဵၼ်-ဢၢႆႈသႅင်ၶႆႇ၊သွင်-ယီႈသႅင်ၵမ်ႇ လႄႈ သၢမ်-သၢမ်သႅင်သႂ် ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ်တႄႉ ပဵၼ်ၵေႃႉ ပၢႆယူႇ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီႊ 1293 ၼၼ်ႉ မၼ်းမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၽွင်း ၶႄႇလူင်းမႃးတိုၵ်း ပူးၵမ်ႇသေ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉတိုၵ်းပေႉ လႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇလႆႈၸိုဝ်ႈ သဵင်သေဢမ်ႇၵႃး လႆႈပႃးလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈၼရသီႇႁပတေႉ ၵေႃႈယုမ်ႇယမ်သေ ၸင်ႇပၼ်ၶဝ် ဢုပ်ႉမိူင်းသၢမ်မိူင်းသေ ဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈေၵျႃႇၸႂႃႇ ဢုပ်ႉမိူင်းပူး ၵမ်ႇ ယူႇယဝ်ႉ။မိူင်းဢၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉ လႆႈဢုပ်ႉပိူင်ႇတႄႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈဢၢႆႈသႅင်ၶႆႇ မိူင်းမျိၼ်ႇသႅင်း၊ၸဝ်ႈ ယီႈသႅင်ၵမ်ႇ မိူင်းမၵ်ႉၶယႃႇလႄႈ ၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ် မၼ်းၸဝ်ႈတႄႉ လႆႈဢုပ်ႉမိူင်းပၢင်ႇလၢႆႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈ ေၵျႃႇၸႂႃႇ ပူတ်းၸၼ်ႉၶုၼ်သေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းရႁၢၼ်းပႅတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉဢဝ် လုၵ်ႈေၵျႃႇၸႂႃႇ ၶုၼ်ၸေႃး ၼိတ်ႉ ႁဵတ်းၶုၼ်ဝႆႉ ယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပၢၼ် ၶုၼ်ၸေႃးၼိတ်ႉဢုပ်ႉ မိူင်းၼၼ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈ ႁူၺ်းဢဝ် တပ်ႉသိုၵ်းၶႄႇ မႃးသေ မႃးတိုၵ်း ၶဝ်ၸဝ်ႈသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၼၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈ တိုၵ်းဢမ်ႇပေႉ သေၶဝ်လႆႈၶိုၼ်းထွၺ်လင်မိူဝ်း ယူႇယဝ်ႉ။ဝၢႆးသေၶဝ် သၢမ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းပေႉ ထႅင်ႈၼၼ်ႉမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉတေႉ ဝဵင်းငဝ်ႈငဝ်ႈ ဢၼ်ယိုင်ႈ ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈၼၼ်ႉတေႉ ပဵၼ်ပူးၵမ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ဝၢႆးသေၶဝ်ၸဝ်ႈပေႉတင်း ၶႄႇယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶၢႆႉဢဝ် ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢႃႇဝၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီႊ (1912-1024)ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ် မၼ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇတင်ႈ မိူင်းပၢင်ယႃႈယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈသီႇႁ တူႇ (ၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ်)ၼႆႉ သမ်ႉဝႃႈမၼ်းၸဝ်ႈ ပဵၼ်ၼွင်ႉၸၢႆးၵေႃႉလဵၵ်ႉပိူၼ်ႈ ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ် ၵူၼ်းဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇသေပိူၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈသီႇႁတူႇၼႆႉ မိူဝ်ႈမုၼ်ႇၵူဝ်းမႃးတိုၵ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈတိုၵ်း ပေႉလႆႈၶိုၼ်းၵွၼ်ႇ ယဝ်ႉ။ဝၢႆးသေမၼ်းၸဝ်ႈ တင်ႈပၢင်ယႃႈယဝ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ ဝႃႈ (ပေႃးဝရ သီႇ ႁတူႇ တမရႃႇၸႃႇ)ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈဢဝ်ပၢင်ယႃႈ ၶိုၼ်းတင်ႈပဵၼ်ဝဵင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈလူင် မိူင်းမၢၼ်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈသီႇႁတူႇၼႆႉ ဝၢႆးသေၶုၼ်ၵေျႃႇၸႂႃႇပူတ်းၸၼ်ႉၶုၼ်လူင်းယဝ်ႉၼၼ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈ ၶိုၼ်းဢဝ် မေးၶုၼ်ေၵျႃႇၸႂႃႇ သေႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းပဵၼ် ၼၢင်းၾႃႉၸဝ်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပီႊ ၵၸ(ၵေႃးၸႃႇ) သီႇႁတူႇ ဢွၺ်ႇ ယႃမိူဝ်ႈ ပီႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈတၢႆယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပီႊ ၵၸ674 ၼၼ်ႉသမ်ႉမၼ်းၸဝ်ႈ တႄႇတင်ႈပၢင်ယႃႈ သေ ၼင်ႈႁေႃယူႇယဝ်ႉ။ ၶုၼ် သီႇႁတူႇၼႆႉ ဝၢႆးသေမၼ်းၸဝ်ႈ ဢဝ်မေးၶုၼ်ေၵျႃႇၸႂႃႇ ယဝ်ႉၼၼ်ႉ မီးလုၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် ဝႆႉ ယူႇယဝ်ႉ။လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႉယႂ်ႇ ၼၼ်ႉတေႉ ၶိုၼ်းမီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ ေၵျႃႇၸႂႃႇၼႆသေ လုၵ်ႈၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉ ၼိူင်ႈတႄႉ ၸိုဝ်ႈမၼ်းတေႁွင်ႉဝႃႈ ဢၼေႃႇရထႃႇ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီႊ ၵၸ (684-704) ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသီႇႁတူႇ မၼ်းၸဝ်ႈၸႂ်သဵင်ႈမႃး ၼိူဝ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈၼင်ႈႁၢင်ႈ ၼင်ႈႁေႃၼၼ်ႉ သေ မၼ်းၶုၼ်းဢဝ်ၶုၼ်ၵေေႃႇၸႂႃႇ ဢၼ်ႁဵတ်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဝႆႉ ၼၼ်ႉၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈႁဵ တ်းၶုၼ်ယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပီႊ(704-712)ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းလႆႈၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇႁႃႈ တူဝ်လႄႈ ၸင်ႇမီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ မိၼ်းၵျီးသိၼ်ႇ ေၵျႃႇၸႂႃႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပီႊ(712-721)ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ေၵျႃႇ ၸႂႃႇၸင်ႇၶို ၼ်းၶိုၼ်ႈႁဵတ်းၶုၼ်ယူႇယဝ်ႉ။လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉထီႈ သွင်မၼ်းၸဝ်ႈတေႉ မၼ်းၸဝ်ႈၶိုၼ်းတင်ႈမိူင်းဢႃႇ ဝထႅင်ႈပၢၼ်ၼိူင်ႈယူႇယဝ်ႉ။မိူင်းဢႃႇဝ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈတင်ႈမႂ်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းတေႃႇတၢင်းၵႂႃႇၵျွၵ်ႉသေႇ လႄႈ မီးႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ပၢၼ်မိူင်းမၢဝ်းႁိူဝ်ႈႁိူင်းဝႆႉ လႄႈ မိူင်းမၢဝ်းၸင်ႇၶႂ်ႈၶႂၢၵ်ႈၸူး ဢႃႇဝယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မိူင်းမၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉဢုပ်ႉပိူင်ႇဝႆႉ ယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉၸဝ်ႈ သိူဝ်ၶၢၼ်ႉၾႃၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼရတူႇ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်တင်းၸေႈၵႅင်းလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ် ၽူႈၸွႆႈတီႈမိူင်းမၢဝ်းသေ သိမ်းဢဝ် ပၢင်ယႃႈ၊ၸေႈၵႅင်းယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈပၢၼ် ၸဝ်ႈသီႇႁတူႇၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တႆးလႄႈမၢၼ်ႈၵႂႃႇတိုၵ်းၵၼ် ၼင်ႇၵွၼ်ႇ ၵွၺ်းပဵၼ်တႆးတေႃႇတႆးၵွၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

မႄးထတ်း