ပရမ်ႇမၼ မႁႃႇသႃႇလ

မိူဝ်ႈပၢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉ မီးပရမ်ႇမၼၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈမၼ်းႁွင်ႉဝႃႈ မႁႃႇသႃႇလ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းမၢၵ်ႈမီးၶႅၼ်းၸႂ်ၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်းမီးလုၵ်ႈၸၢႆးသီႇၵေႃႉ၊ ပေႃးဝႃႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းယႂ်ႇမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸင်ႇၵူပ်ႉၵူႈပၼ် ႁႂ်ႈၶဝ်ပဵၼ်ႁိူၼ်းသေ ၸင်ႇဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်မၼ်းၶိုင်ႈၼိုင်ႈ ၸႅၵ်ႇၽႄပၼ်ၶဝ်ၽဵင်ႇၶိုင်ႈ။ ယူႇသဝ်းၸွမ်းတင်းမေးမၼ်းသေ ႁိုင်လၢႆပီမႃး မေးမၼ်းလူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇ။ တေႇဢဝ်ယၢမ်းၼၼ်ႉမႃး မၼ်းၸင်ႇယူႇၸွမ်းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈတီႈ။ လုၵ်ႈၸၢႆးၶဝ်တင်းသဵင်ႈၵေႃႈ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶူဝ်းၶွင်ပေႃၶဝ်တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉယူႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇၸူမ်းသူင်ႁပ်ႉႁွင်းမၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။

ဝၼ်းၼိုင်ႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းသီႇၵေႃႉ ၸင်ႇဝႃႈတီႈမၼ်း "ႁဝ်းၶႃႈတင်းသဵင်ႈ တေပႂ်ႉလူလွမ်လုမ်းလႃးၼင်ႇၼႆယူႇ။ ၶူဝ်းၶွင်ပေႃႈႁဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၼၵ်းၼႃပႃးပၢၼ်ႈတႃႇပေႃႈႁဝ်းၵွႆးလႄႈ တေၵုမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်း လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမၼ်းယူႇ။ ၽႄမႅင်ႇပၼ်ႁဝ်းသေ ယူႇလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းလႄႈ" ဢွၼ်ၵၼ်တိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်မၼ်းၸႅၵ်ႇၽႄပၼ်ၶဝ်ၽဵင်ႇၶိုင်ႈ။

ဢွၼ်ၵၼ်လုမ်းလႃးယူႇလၢႆလၢႆဝၼ်း၊ ႁိုင်မႃးလၢႆလၢႆပီတႄႉ ပေႃႈၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၼၵ်းၼႃပႃးပၢၼ်ႈတႃႇၶဝ်မႃးလႄႈ ၸင်ႇႁိုတ်းႁၢတ်ႇၸၢတ်ႇသဵင်တေႃႇမၼ်းမႃး လုၵ်ႈပႂ်ႉမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇလႆႈယဝ်ႉ။ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းတႃႇယူႇသဝ်းယဝ်ႉ။

ယၢမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇၸူးတီႈၵျွင်းၸေႇတဝၼ်ႇ ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈယူႇသဝ်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတွင်းၼႃႈတႃမၼ်းသေ "သူၼႆႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈ လႆႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆ" ၼႆလႄႈ ပရမ်ႇမၼလူင်ၵေႃႈ ၸင်ႇလဝ်ႈလၢတ်ႈၶႆႈၼႄပိူင်ပဵၼ်မၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၸႂ်မႁႃႇၵရုၼႃႇသေ ၸင်ႇပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ပရမ်ႇမၼယူႇယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈၶပ်းၶိုင်ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပရမ်ႇမၼဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ပရမ်ႇမၼလူင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းတၢင်ႇၼႄတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမၼ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ပၼ်ႁႃတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတေ ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇႁင်းၵွႆးမၼ်းယူႇ-ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းပရမ်ႇမၼႆႉ မီးပၵ်းပိူင် ဢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸိူဝ်းမၢၵ်ႈမီးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇလဵင်ႉလူပေႃႈမႄႈ ပေႃးၼႆၸိုင် ပေႃးတိူင်ႇၽႅဝ်ၼႂ်းၸၢတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းပၼ်တၢမ်ႇတၢႆၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပၵ်းပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ ၽူႈဢုပ်ႉပိူင်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ ႁပ်ႉၶၢမ်ႇယူႇယဝ်ႉ။

မႁႃႇသႃႇလပရမ်ႇမၼလူင်ၵေႃႈ ၸင်ႇၶပ်ႉၶိုင်ၼင်ႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းတၢင်းသီႇၵေႃႉ ၸင်ႇမႃးၵွတ်ႇတိၼ်ပေႃႈၶဝ်သေ ႁႂ်ႈၶႂၢင်းလွတ်ႈပၼ်ၶဝ်ၼႆ။ တႄႇဢဝ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ တေလဵင်ႉလူလုမ်းလႃးယူႇ၊ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပရမ်ႇမၼၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃႈၶဝ်ၵေႃႈ ၸင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းပရမ်ႇမၼၶဝ်ဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈပၼ်တၢမ်ႇတၢႆလုၵ်ႈၸၢႆးမီးသီႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းသီႇေၵႃႉၵေႃႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ်ပေႃႈၶဝ်သေ မိူဝ်းၶိုၼ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်းရႃႇၵ၊ ၵၢင်းတေႃးသ၊ ၸႂ်ၼိမ်မၼ်ႈပဵၼ်ဢရႁတ်ႉတ ပဵၼ်သမ်ႇမႃႇသမ်ႇပုတ်ႉထယူႇယဝ်ႉ။

ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈမႁႃႇၵရုၼႃႇသေၵေႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ဢဝ်ၸႂ်မႅတ်ႉတႃႇၵရုၼႃႇလႄႈ ၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈႁဵတ်းၼင်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းၼၼၼ်ၸင်ႇတေလႆႈၸၢမ်ႇၽွၼ်းလီယူႇယဝ်ႉ။

ၽိုၼ်ဢိင်

ၼႃႈလိၵ်ႈ ႗႘၊ ပပ်ႉ - ႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ| တႅမ်ႈ - သြႃႇလူင်ဢူးၵူဝ်ႇဢိင်ႇၵႃႇ (ၽူႈၼႄတြႃးဝိပသ်သၼႃႇလုမ်ႈၾႃႉ)