ထီႇသျၢတ်ႈ

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ႁိုဝ် ထီႇသျၢတ်ႈ (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: T-Shirt or Tee-shirt)ၼႆႉ ပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈ ဢၼ်ၸၢႆးယိင်း ၼုင်ႈလႆႈၵူႊၵေႃႉ။ ၽႅၼ်ႇမၼ်ႈမၼ်းၵေႃႈ တေႃးဢဝ်တင်းမႆ။ တူဝ်သိူဝ်ႈလႄႈ ၶႅၼ်မၼ်းၼႆႉ မိူၼ်ႁၢင်ႊတူဝ်လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ တူဝ်ထီႇ(T) ဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ ထီႇသျၢတ်ႈ။ တီႈႁူးၶေႃးမၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶေႃးတင်ႈ(ၵေႃႇလႃႇ) မိူၼ်သိူဝ်ႈတၢင်ႇမဵဝ်း။ ဢမ်ႇပႃးမၢၵ်ႇတုမ်ႇ။ မီးႁူးၶေႃးမူၼ်း (round neck crew neck) ဢၼ်ၸၢင်ႊဢဝ်ၵွၵ်းႁူဝ် သုပ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇလႆႈငၢႆႈငႅမ်ႈဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈဢၼ် ၵူၼ်းၼမ်သူင်ၼုင်ႈဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼႆႉ မဝ်မၢင်၊ သၵ်ႉငၢႆႈလွႆးငၢႆႈ၊ ၵႃႊၶၼ်ၵေႃႈထုၵ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းၼုင်ႈမၼ်းၵေႃႈ ၼမ်မႃးတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈယူႇယဝ်ႉ။

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈထီႇသျၢတ်ႈ ဢၼ်ပႃးသီလႄႈ ႁၢင်ႊတူဝ်လိၵ်ႈ

သိူၵ်ႈပိုၼ်း

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ႁိုဝ် ထီႇသျၢတ်ႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၶူဝ်းၼုင်ႈႁွင်းၼႂ်း (Undergarment) တႃႇၵူၼ်းၸၢႆး မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸူဝ်ႊပၢၵ်ႇပီႊ 19 ၼၼ်ႉသေ လႅၵ်ႈလၢႆႊပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်သိူဝ်ႈၶႅၼ်ယၢဝ်း တင်းၵူၼ်ယၢဝ်း ၵပ်းၵၼ်ဝႆႉသေ ၸပ်းၼိူဝ်ႉၸပ်းၼင်ဝႆႉၵမ်းလဵဝ်။ တႄႇဢဝ်တီႈၶေႃး တေႃႇထိုင်ငၢမ်ႈၶႃၼၼ်ႉ သႂ်ႇဝႆႉမၢၵ်ႇတုမ်ႇ။ ဝၢႆးမႃးၼၼ်ႉ ဢဝ်တၢင်းၼိူဝ်ႁဵတ်း သိူဝ်ႈၶႅၼ်ပွတ်းလၢႆလၢႆ၊ ႁႂ်ႈယၢဝ်းတေႃႇပေႃးယဵတ်ႈသႂ်ႇလႆႈတႂ်ႈၵူၼ်။ ႁဵတ်းဢၼ်ပႃးမၢၵ်ႇတုမ်ႇလႄႈ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးမၢၵ်ႇတုမ်ႇ။ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးမၢၵ်ႇတုမ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ႁိုဝ် ထီႇသျၢတ်ႈ ၵမ်းဢဝ်တၢင်းသုတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၶႅၼ်ပွတ်း မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်း တႃႇႁႅင်းငၢၼ်း ၸိူဝ်းလႆႈလူင်းၶုတ်း ၼႂ်းမေႃႇႁႄႈလႄႈ တေႃႉတၢင်ႇၶူဝ်းၼၵ်း တီႈတႃႈႁိူဝ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵိုင်ႇငမ်ႇၵၼ်တင်း ဢွင်ႈတီႈမႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးမၢၵ်ႇတုမ်ႇၼၼ်ႉ တပ်ႉၼမ်ႉဢမေႇရိၵၼ်ႇၶဝ် ဢွၵ်ႇပၼ်တႃႇၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ၼုင်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီႊ 1989 ၊ ပဵၼ်မိူဝ်ႈၽွင်း ဢမေႇရိၵၼ်ႇလႄႈ သပဵၼ်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သိူဝ်ႈယိုတ်ႈသီၶၢဝ်၊ ၶႅၼ်ပွတ်း၊ ႁူးၶေႃးဢၼ်မူၼ်း၊ ဢမ်ႇပႃးမၢၵ်ႇတုမ်ႇ။ ပဵၼ်တႃႇၼုင်ႈႁွင်းၼႂ်း ၶူဝ်းသိုၵ်းယူႇၼီႇၾွမ်းၶဝ်။ တီႈၼႂ်းႁိူဝ်းလမ်ႊၼမ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈၵႂႃႇတီႈ ပွတ်းတွၼ်ႊမႆႈႁၢဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႊၼုင်ႈ ၶူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်တဵမ်ထူၼ်ႈလႆႈ။ တေႃႉတႄႉၼုင်ႈဝႆႉ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈႁွင်းၼႂ်းၼႆႉၵွၺ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃးတႄႉ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မႃးသိူဝ်ႈႁွင်းၼႂ်း တႃႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈ၊ ၼႂ်းႁႆႊၼႂ်းၼႃးၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သိူဝ်ႈၸႃႉမဵဝ်းသၵ်ႉလႆႈငၢႆႈ၊ ၼုင်ႈငၢႆႈသုပ်းငၢႆႈသေဢမ်ႇၵႃး ၵႃႊၶၼ်ၵေႃႈထုၵ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၶဝ်ၵေႃႈ ၵႃႊလႆႈသိုဝ်ႉၼုင်ႈၶူဝ်းမဵဝ်းၼၼ်ႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၶဝ်သမ်ႉ ႁဵတ်းၶၢႆပၼ် ဢၼ်ပႃးသီလႄႈ ႁၢင်ႊတီႇၸၢႆးလၢႆလၢႆမဵဝ်းဝႆႉ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းလူင်ၼုင်ႈတႄႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်တႃႇ ၶူဝ်းၼုင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လွၼ်ႉလွၼ်ႉၵွၺ်း။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ ထီႇသျၢတ်ႈ (T-Shirt) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႄႇပႃးမႃးတီႈၼႂ်းပပ်ႉပိုတ်ႇၶေႃႈၵႂၢမ်း Merriam-Webster Dictionaryတီႈမိူင်းဢမေႇရိၵႃႉ မိူဝ်ႈပီႊ 1920 ပၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈၵမ်းသွင် သုတ်းသဵင်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႇ ဢမေႇရိၵၼ်ႇ ၸိူဝ်းၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၼုင်ႈၵူၼ်သိုၵ်းၶဝ်လႄႈတင်းသိူဝ်ႈယိုတ်ႈသေ ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ။ မိူဝ်ႈပီႊ 1950 ၼၼ်ႉ ၸၢႆးၸိူင်းၸၢဝ်းဢမေႇရိၵၼ်ႇ "မႃႇလုၼ်ႇပရႅၼ်းတူဝ်ႇ" (ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Marlon Brando) ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼႄ ၼႂ်းၸိူင်းငဝ်းတူင်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် "A Streetear Named Desire" ၼၼ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းသူင်ၼုင်ႈၸွမ်းမႃး တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉမႃးဝႃႈ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼႆႉ ၸွႆႈႁႂ်ႈႁၢင်ႊၾၢင်ၶဝ် တိူဝ်းလဝ်းမႃးဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉမႃး ဢမ်ႇၵႃးၵူၼ်းၸၢႆး၊ ၼၢင်းယိင်းၶဝ်ၵေႃႈ သူင်ၼုင်ႈၸွမ်းလႄႈ ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈဢၼ် ၶဝ်ဢွၵ်ႇလႆႈၵူၼ်းၵူႊသႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ။

ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၵူၼ်းၸၢႆးၶဝ် ၼုင်ႈႁွင်းတၢင်းၼႂ်းၼႆသေတႃႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်လႆႈပဵၼ်မႃး သိူဝ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းသူင်ၼုင်ႈၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ တႃႇပွတ်းတွၼ်ႊတူဝ်ၶိင်းၽႂ်မၼ်း။ လိူဝ်ၼႆႉသမ်ႉ မီးထႅင်ႈႁူးၶေႃး ဢၼ်လႅမ်လူင်းၽၢႆႇတႂ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ဝီႇၼႅၵ်ႉ(V-neck)ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၼုင်ႈတၢင်းၼႂ်းသေ တေဢမ်ႇၸၢင်ႊႁၼ်လႆႈၶေႃးသိူဝ်ႈ မိူဝ်ႈၼုင်ႈသိူဝ်ႈသွၼ်ႉထပ်ႉၽၢႆႇၼွၵ်ႈထႅင်ႈၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႊ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ်မႃးဝႅပ်ႇယၢင်ႇ ဢၼ်သူင်ၵၼ်ၼုင်ႈတႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈႁဵတ်းၼုင်ႈ ႁႂ်ႈတေႃႉတႄႉယၢဝ်းႁူမ်ႇဢႅဝ် ဢိတ်း႞ၵွၺ်း။ ၵူၺ်းၼႃႈ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းႁိပ်ႉႁွပ်ႉၵမ်ႈၼမ်တႄႉ တင်ႈၸႂ်ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းဝႆႉယၢဝ်းထိုင်ႁူဝ်ၶဝ်ႇသေ ပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇမႂ်ႇတႃႇၶဝ်ဝႆႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈမဵဝ်းၼႆႉ ႁွင်ႉဝႃႈထီႇသျၢတ်ႈယၢဝ်း (Tall T-Shirt) ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းၶဝ် ယင်းသူင်ၵၼ်ၼုင်ႈ ပဵၼ်သိူဝ်ႈၼုင်ႈၼွၼ်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ တႄႇဢဝ်ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီႊ 1990 ပၢႆသေ ပိူဝ်ႈတႃႇၼၢင်းယိင်းၼုင်ႈၶေႃၶေႃၼႆ သမ်ႉၵႅတ်းၽၢႆႇတႂ်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ႁႂ်ႈပွႆႇသၢႆလီဝႆႉၵေႃႈမီးမႃးယဝ်ႉ။ မဵဝ်းၼႆႉသမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ ၶရူပ်ႉထီႇသျၢတ်ႈ (Cropped T-Shirt)ၼႆယဝ်ႉ။ ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇပေႃးသူင်ၵၼ်ၼုင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ မီးလေးယႃးရိင်း ထီႇသျၢတ်ႈ (layering T-Shirt)။ ပဵၼ်သိူဝ်ႈမဵဝ်း ၽၢႆႇတႂ်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈၶႅၼ်ပွတ်းၼၼ်ႉ ယဵပ်ႉသႂ်ႇဝႆႉၶႅၼ်ယၢဝ်း ဢၼ်သီၶႅၼ်မၼ်းပႅၵ်ႇၵၼ်တင်း သီသိူဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၶႅၼ်ယၢဝ်းၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ လွင်းသလိၾ်ႉတ် ထီႇသျၢတ်ႈ (Long sleeved T-Shirt) ၼႆယဝ်ႉ။ ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ မဵဝ်းႁတ်ႉၸပ်းတူဝ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ ၾိတ်ႉထီႇသျၢတ်ႈ (Fitted T-Shirt)၊ ထေႇလိူဝ်ႇထီႇသျၢတ်ႈ (Tailored T-Shirt)လႄႈ ၿေႇၿီႇၻေႃးလ်ထီႇသျၢတ်ႈ (Baby Doll T-Shirt) ၼႆယဝ်ႉ။

Braunschweiger Jaeger Ostwald 2 T-Shirts

Marcia Fudge with Stay Woke Vote t-shirt in 2018

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈလႄႈ တူဝ်လိၵ်ႈ၊ ႁၢင်ႊ

ၼိူဝ်သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် ပိူၼ်ႈတႅမ်ႈသႂ်ႇတူဝ်လိၵ်ႈလႄႈ ႁၢင်ႊသေ ၼုင်ႈမႃးတင်းၼမ်။ မၢင်ႊၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းၶၢႆမႅင်ႇၵၼ် တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း မိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း၊ မိူဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉလႂ်၊ တီႈမၢႆတွင်း မိူဝ်ႈႁွတ်ႈၽႅဝ်တီႈဢႅဝ်ႇလႄႇသေတီႈတီႈၼၼ်ႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ဢၼ်မီးပႃးတူဝ်လိၵ်ႈၼႆႉ မီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီႊ 1940 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၸိူင်းငဝ်းတူင်ႉ "The Wrizard of Oz" မိူဝ်ႈပီႊ 1939ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းလဵၼ်ႈၸိူင်း 3 ၵေႃႉ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈဢၼ်ပႃးတူဝ်လိၵ်ႈ Oz ဝႆႉၽၢႆႇၼႃႈလႄႈၽၢႆႇလင်။ ၵူၺ်းၼႃႇ ဢမ်ႇႁၼ်ၵိုတ်းလၵ်းထၢၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႊသင်။ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈဢၼ်ပႃးတူဝ်လိၵ်ႈသေ ၵိုတ်းဝႆႉၶႅပ်းႁၢင်ႊမၼ်း တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်သိူဝ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းၶဝ်ၽိုၵ်းၵၢၼ် ၾၢႆႇယိုဝ်းၵွင်ႈၸၢၵ်ႈ တပ်ႉၵၢင်ႁၢဝ် (Air Corps Gunnery School) မိူဝ်ႈပီႊ 1942 သေ ပႃးမႃးတီႈၼႃႈသိူဝ်ႈ ပပ်ႉမႅၵ်ႉၵၸိၼ်းလႆႉၾ် (LIFE) ၵွၼ်ႇ။ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈ 1960 ပၢႆၼၼ်ႉ ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ ၽူႈတွႆႇတိုင်ႈ ၽဵင်းၵႂၢမ်းရွၵ်ႉၶဝ် ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ၽၢႆႇၼႃႈဢူၵ်းမီးပႃးႁၢင်ႊလီၵူဝ်လၢၵ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးလၢႆးသေ ၶိုၼ်ႈလဝ်ႇမူၼ်ႊၽဵင်းၵႂၢမ်း။ ၸိူဝ်းသူင်ၵေႃႈ သူင်ၼုင်ႈမႃးၸွမ်းဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈလႄႈ လွင်ႈပိုတ်ႈၵႂၢမ်းၼႂ်းၸႂ်

တႄႇဢဝ်ပီႊ 1980မႃးၼႆႉ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈလႆႈပဵၼ်တီႈၵူၼ်းၼမ် ၸႂ်ႉတႅမ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပိုတ်ႇဢူၵ်းပိုတ်ႇၸႂ်ၶဝ်။ ၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၵေႃႈ တႅမ်ႈၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၶဝ် ၼိူဝ်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈသေ ပႆတၢင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃး။ ၶမ်ႇပၼီႇႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၼင်ႇ ၵူဝ်ႇၵႃႇၵူဝ်ႇလႃႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းသိူဝ်ႈယိုတ်ႈသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုၼ်ႇၶူဝ်း ဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီႊ 1970 ပၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးပီႊ 1990 ပၢႆၼၼ်ႉ ၶမ်ႇပၼီႇၵူႊဢၼ်၊ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵူႊဢၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းသိူဝ်ႈယိုတ်ႈသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုၼ်ႇၶူဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မႃးၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇပဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈလႄႈ တူင်ႇဝိူင်းတႆး

ၾၢႆႇ:သိူဝ်ႈယိုတ်ႈထီႇသျၢတ်ႈ တႆးတိုၵ်ႉတွင်းယူႇ.jpg

သိူဝ်ႈယိုတ်ႈထီႇသျၢတ်ႈ ဢၼ်ပႃးတူဝ်လိၵ်ႈတႆးဝႃႈ တႆးတိုၵ်ႉတွင်းယူႇ

မိူဝ်ႈၶၢဝ်းၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် သူင်ၵၼ်ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ႁိုဝ် ထီႇသျၢတ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႊ ဢိၵ်ႇပႃးပီႈၼွင်ႉတႆး ပႆႇပႃႇသူင်ၵၼ်ၼုင်ႈၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်းသူင်ၵၼ်ၼုင်ႈ သိူဝ်ႈႁွင်းၼႂ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၶႅၼ် ဢၼ်ႁဝ်းႁွင်ႉဝႃႈ သိူဝ်ႈၵျုတ်ႈၵျႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိူဝ်ႈၵျုတ်ႈၵျႄႇၼႆႉ ၽႅၼ်ႇမၼ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်မၼ်ႈဢူၼ်ႈ၊ မၼ်ႈမၢင်လႄႈ ၼုင်ႈယဝ်ႉၵတ်းယဵၼ်လီ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိူဝ်ႈၵျုတ်ႈၵျႄႇ ဢၼ်ပႃးၶႅၼ်ပွတ်းၵေႃႈမီးမႃး။ ငၢႆးမိူၼ်ၼင်ႇသိူဝ်ႈထီႇသျၢတ်ႈသေတႃႉ ၶေႃးမၼ်းတႄႉၵႂၢင်ႈတိူဝ်း။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႊ ဢိၵ်ႇပႃးပီႈၼွင်ႉတႆး သူင်ၵၼ်ၼုင်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈထီႇသျၢတ်ႈမႃးၼႆႉ တႄႇလႆႈႁၼ်ၼမ်မႃးမိူဝ်ႈဝၢႆးလင်ပီႊ 1990 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ်သိုဝ်ႉၼုင်ႈ ဢၼ်မိူင်းပိူၼ်ႈႁဵတ်းမႃးၶၢႆ ၸိူင်ႉၼင်ႇမေႃၵႂၢမ်းရွၵ်ႇၵႃႇၶဝ်ၼုင်ႈ။ဢၼ်ၸႂ်ႉသိူဝ်ႈယိုတ်ႈသေ ၶၢႆပဵၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈဝၢႆးလင် ပီႊ2005 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈႁၼ်မီးမႃးၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၶႂၢင်။

ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းတႆးတင်းၼမ် လႆႈၸႂ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ သိုဝ်ႉၼုင်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ဢၼ်ပႃးတူဝ်လိၵ်ႈ "တႆး" တူဝ်လဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသိပ်းပီႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိူဝ်ႈယိုတ်ႈ ပဵၼ်မႃးၶူဝ်းဢၼ် ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇတူင်ႇဝိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးမႃးယဝ်ႉ။ ပေႃးၸမ်ပွႆးပီႊမႂ်ႇ၊ ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်သိူဝ်ႈယိုတ်ႈၶၢႆလီသုတ်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးမီးပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉ၊ ပၢင်ယုၵ်ႉမုၼ်းလမ်ႉၵတ်ႉသေဢၼ်ဢၼ်ၼႆ ႁဵတ်းသိူဝ်ႈယိုတ်ႈပႃးတူဝ်လိၵ်ႈလႄႈ ႁၢင်ႊသေ ႁဵတ်းပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းမႅင်ႇပၼ်ၵၼ်။ ၸုမ်းပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းၶဝ်၊ ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းၽႂ်မၼ်း သႂ်ႇၼိူဝ်သိူဝ်ႈယိုတ်ႈသေ မႅင်းပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၵွပ်ႈသိူဝ်ႈယိုတ်ႈထီႇသျၢတ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇသိူဝ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈၵၼ်တင်း ၵူၼ်တႆး၊ သိၼ်ႈတႆး လႆႈၵူႊသႅၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၶေႃႈမုၼ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း

• ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇသႅၼ်ပၢႆး သွႆႉ-4၊ မၢႆ-20၊ ဢွၵ်််််််််််ႇထူဝ်ႇပႃႇ 24၊ ပီႊ 2016 Archived 2022-03-31 at the Wayback Machine.